به گزارش روابط عمومی صندوق توسعه و احیای میراث فرهنگی، چند وقتی است که صحبت های ضد و نقیضی در خصوص وضعیت کاروانسرای هجیب مطرح میشود، کاروانسرایی صفوی که از نگاه عموم جامعه وضعیت خوبی ندارد، این بنا که به دلیل عدم مرمت و سرمایه گذاری وضعیت نامطلوبی داشته است، کاروانسرای هجیب یا کاروانسرای بیگم کاروانسرای بزرگی در مسیر کاروان روی قزوین – اصفهان و ۴۸ کیلومتری جاده بوئین زهرا به ساوه است که به گزارش شاردن توسط زینب بیگم (عمه شاه عباس اول) با هزینهای معادل چهار هزار تومان ساخته شده و با بناهای الحاقیاش از جمله دو باغ، دو آب انبار، یک گرمابه و یک جویبار و قنات بهترین کاروانسرای برونشهری ایران بهشمار میآمدهاست اما برای این کاروانسرا که در هاله ای از فراموشی حبس شده است، برنامه ای وجود دارد؟
«علیرضا خزائلی» مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین از آمادگی کامل استان برای مزایده بنای تاریخی کاروانسرای هجیب خبر داد و به صابتا گفت: این بنا به دلیل متروک ماندن و عدم مرمت، نیازمند ورود به مزایده است و این آمادگی در استان ما وجود دارد تا صندوق توسعه و احیا در این خصوص اقدام کند.
وی با اشاره به این که ۹۰ درصد کالبد بنا در سلامت است، تصریح کرد: بنا سالم است و صرفا نیازمند مرمتهای جزئی و بازپیرایی بنا و ورود جدی سرمایه گذار است چرا که وضعیت بد ظاهری بنا و عدم استفاده از آن، موجب نارضایتی عمومی شده است.
خزاعلی پیگیری مزایده این بنا، ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی به تبع واگذاری آن به بخش خصوصی را اقدامی با تبعات بسیار مطلوب برای قزوین اعلام کرد.
هجیب میراث صفوی بوئین زهرا
«الهه کاهیدی» مدیر پروژه های استان قزوین در خصوص کاروانسرای هجیب به صابتا گفت: این کاروانسرا در شهرستان بوئین زهرا در ۵۰ کیلومتری جنوب غربی شهر قزوین قرار گرفته است و قدمت آن به عصر صفوی برمیگردد و تنها بنای تاریخی روستا به شمار میآید.
وی افزود: رواقهای داخل حیاط کاروانسرا تا چندی پیش توسط روستائیان به صورت انبار کاه مورد استفاده قرار می گرفت که با شروع کار مرمت توسط میراث استان قزوین این کار متوقف شد.
این مسئول در خصوص مشخصات بنا نیز خاطرنشان کرد: ورودی بنا در ضلع جنوبی قرار دارد و به صورت ایوانی رفیع با پیشانی آجرکاری شده است، فرم کلی بنا مربع است که در چهار ضلع آن، در تقاطع اضلاع برجهای مدوری به صورت نیم ستون تعبیه شده، برج واقع در ضلع شمال شرقی به همراه شبستان سراسری پشت اتاقهای کاروانسرا در ضلع شمالی کاملاً ویران شده است.
وی ادامه داد: تاق نمای ورودی با قوس جناغی پوشانده شده و زیر آن رسمیبندی با آجرکاری رنگ اخرائی اجرا شده است. ضلع شرقی و غربی کاروانسرا در نمای خارجی ساده و بدون تاق نمای تزئینی است. تزئینات کاربندی دور تادور پایه قوس گنبد آجری و ساده اجرا شده است.
کاهیدی با بیان این که ورودی در دو سوی ایوان راه پلهای قرار دارد که به پشت بام بنا منتهی میشود، در مورد دیگر مشخصات بنای تاریخی نامبرده تصریح کرد: راه پله توسط راهی انحرافی به اتقی با سقف مدور منتهی میگردد که احتمالاً اتاق نگهبانان کاروانسرا بوده است. پس از هشتی به حیاط مربع وارد میشویم که حجرات با فاصله ۵۰سانتی متر از کف با پایه سنگی دور تادور حیاط قرار گرفتهاند و چهار ایوان نیز در میانه اضلاع بین حجرات دیده میشود.
وی افزود: حجرات تماماً دارای تاقچههایی هستند که در ارتفاع یک متری از کف قرار گرفتهاند و ابعاد آنها متغیر است. سقف داخلی حجرات به صورت چهار ترکی است و هر ضلع دارای هشت حجره است.
این مسئول خاطرنشان کرد: در مرکز حیاط بنائی آجری به شکل هشت ضلعی ساخته شده که به صورت سردابه یا محل چشمه آب است. نمای خارجی این بنای کوچک و کم ارتفاع دارای دو تاقچه است. فضای داخلی این بنا عبارت از دو چهار تاقی متصل به هم با قوس جناغی است و ارتفاع کلی بنا به سه متر میرسد. این دو فضا با ستونهای مربع شکل دوگانهای به هم مربوط شدهاند و سقف مجموع بنا به صورت عرقچین با آجرکاری زیبای جناغی است.
به نظر میرسد امروز با اعلام آمادگی مدیرکل میراث فرهنگی قزوین این بنای ارزشمند تاریخی به مزایده خواهد رفت و برای احیای آن توسط صندوق توسعه و احیای میراث فرهنگی۱ف برنامه ریزی خواهد شد.
انتهای پیام