خانه آقایی زاده یکی از میراث تاریخی و فرهنگی استان یزد به شمار می‌رود که به ۱۳۱۰۲ در فهرست آثار ملی ثبت شده است، این بنا که تحت مالکیت میراث فرهنگی قرار دارد، به طور دقیقتر در یزد، خیابان گل سرخ و کوچه سرپلک، کوچه شهید عباس کربلایی با پلاک ۲ قرار دارد.
این بنای قاجاری، ۱۲۱۳ متر مربع عرصه و ۱۵۰۰ متر مربع اعیان دارد و شامل دو طبقه همکف و زیرزمین است.
کاربری گذشته بنا مسکونی بوده و امروز کاربری پیشنهادی استان اقامتی – پذیرایی و کاربری پیشنهادی صندوق احیاء اقامتی –پذیرایی و فرهنگی است.
مجموعه خانه‌هایی آقایی که در بافت تاریخی و مجاور محور فرهنگی شهر یزد قرار دارند، بر اساس نوع معماری، مصالح به کار رفته و گزارش‌های میدانی انجام گرفته مربوط به قاجار هستند، نام این مجموعه برگرفته از نام صاحب این منازل در گذشته مرسوم به آقایی است و این مجموعه به واسطه برگزاری مراسم‌های عزاداری و بادگیر منحصر به‌فرد خود معروف بوده است.
مجموعه خانه‌های آقایی از بخش‌های مختلفی تشکیل میشود که همگی دارای حیاط مرکزی هستند، این مجموعه از یک بیرونی و دو اندرونی تشکیل شده و دارای ورودی مشترک است.
قسمت بیرونی که دارای امکانات شهری است، به سبک گودال باغچه در دو طبقه احداث شده و در جهت جنوب و شمال آن تالارهایی وجود دارد و تهویه تالار جنوبی به وسیله بادگیری چهارطرفه و منفرد که کانال آن تا زیرزمین تعبیه شده به انجام می رسد، در کنار بادگیر و روی پشت بام کلاه فرهنگی زیبایی وجود دارد.
قسمت اندرونی جنوبی این بخش بر اساس ساختار حیاط مرکزی احداث و در ضلع جنوبی خود شامل تالاری میشود که بادگیر چهار طرفه و دو طبقه‌ای برای فضای تالار هوای تازه و خنک فراهم می‌کند.
این بخش با فضای کوچک بالای خود در سه طبقه بنا شده و شامل زیرزمین، همکف و فضاهای انباری وابسته، ضلع غربی بنا نیز که در دو طبقه بوده بیشتر قسمت‌های آن اکنون مخروبه است و در روبروی آن شلع شرقی با تالاری در وسط و فضای دسترسی به پشت بام و مطبخ خاصی که به امکانات چاه چهل‌گز و دیگر لوازم مجهز است، قرار دارد. در ضلع شمالی اتاق پنج دری خاصی با درب چوبی و شیشه های رنگی برای پذیرایی میهمانان وجود دارد.
قسمت اندرونی غربی این ساختمان نسبتا معظم که از هشتی ورودی، راه مجزا دارد که برای سکونت صاحب منزل بوده، این بخش هم با حیاط مرکزی در سه ضلع جنوب، غرب و شمال احداث شده که قسمت جنوب آن کاملا تخریب شده است.
در ضلع شمالی آن ساختمان سه طبقه ای شامل زیرزمین، همکف و طبقه بالا و در ضلع غربی ساختمان دو طبقه ای متشکل از زیرزمین و طبقه همکف وجود دارد که در این قسمت بالکن ستون داری، راهروی مسقفی را در جلوی اتاق ها تشکیل می دهد، در ضلع شمالی آن ساختمان سه طبقه ای وجود دارد ، شامل زیرزمین ، همکف و طبقه بالا است.
این مجموعه از یک بیرونی و دواندرونی تشکیل شده که همگی از یک دربند و هشتی غیرمسقفی که با کاربندی زیبای گچی تزئین شده است.
انتهای پیام
