به گزارش روابط عمومی صندوق توسعه و احیا، نشست تخصصی «فرصت‌ها و چالش‌های برگزاری رویدادهای فرهنگی در بناهای تاریخی و محوطه‌های باستانی» با حضور رضا سامه، مدیرکل امور پایگاه‌های میراث ملی و جهانی، کامیار عبدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و سید احمد محیط طباطبائی، رئیس ایکوم ایران، سه‌شنبه نهم مرداد ۱۴۰۳ در عمارت مسعودیه برگزار شد.
تخت جمشید، مهم‌ترین محوطه باستانی ایران
کامیار عبدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در این نشست گفت: از نظر ما باستان‌شناسان، محوطه‌های باستانی چه تپه‌ای کوچک و دورافتاده و چه محوطه‌های ثبت جهانی شده، همگی دارای شان و منزلت هستند.
عبدی افزود: بعضی محوطه‌های باستانی نسبت به سایر محوطه‌ها از اهمیت بالاتری برخوردار است، مثلا اگر تخت‌جمشید را مهم‌ترین محوطه باستانی ایران ندانیم، دست کم می‌توانیم آن را جزو سه محوطه اول ایران بنامیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: برخی در توجیه برگزاری کنسرت در تخت‌جمشید، یک حرف عجیب را مطرح می‌کردند که هدف از برگزاری کنسرت، معرفی این مجموعه باستانی به مردم است! این در حالی است که در کشور ما همه مردم، این محوطه را به خوبی می‌شناسند.
یک میلیون بازدید از تخت‌جمشید در روز
این باستان‌شناس تاکید کرد: میزان بازدید مردم از تخت‌جمشید حتی در روزهای گرم سال، چیزی در حدود ده هزار نفر در روز است، در ایام تعطیل و نوروز این آمار به یک میلیون بازدید کننده در روز می‌رسد و این ادعا که هدف کنسرت، معرفی تخت‌جمشید بود، بسیار بی معنی و غلط است.
عبدی افزود: تخت‌جمشید برای معرفی به مردم، نیازی به کنسرت ندارد، تخت‌جمشید به عنوان یک محوطه باستانی ۲۵۰۰ ساله دارای انواع و اقسام مشکلات حفاظتی است و مدام کارهای متعددی برای حفاظت، در آن باید انجام شود، که فرونشست زمین در منطقه نقش رستم و پاسارگاد بر این مشکلات افزوده است.
او اضافه کرد: یک هفته قبل از برگزاری کنسرت، این حرف مطرح شد که بودجه تخت‌جمشید قطع شده است، این حرف اگر درست باشد، مانند آن است که یک مریض را به دلیل مشکلات بیمه از آی سی یو خارج کرده و رها کنید.
مرمت‌های اضطراری و مشکلات بودجه‌ای
وی تاکید کرد: در شرایطی که تخت‌جمشید نیاز به حفاظت‌های اضطراری دارد و دچار مشکلات بودجه‌ای هم شده، یکباره در آن کنسرت هم برگزار می‌شود، کنسرتی که دوازده میلیارد تومان درآمد دارد اما چیزی عاید تخت‌جمشید نمی‌کند.
این مدرس دانشگاه با مقایسه میزان درآمد کنسرت‌های رایج در کشور با کنسرت اخیر، تصریح کرد: اگر این کنسرت در برج میلاد یا تالار وزارت کشور برگزار می‌شد نصف درآمد آن باید به سالن پرداخت می‌شد، این در حالی است که برگزارکنندگان کنسرت اخیر، با نوعی صدقه و منت به مجموعه میراث فرهنگی و تخت‌جمشید برخورد می‌کردند و می‌گفتند ما یک میلیارد تومان به تخت‌جمشید کمک می‌کنیم.
درآمد بلیت‌فروشی صرف تخت‌جمشید نمی‌شود
عبدی انتقادات خود را ادامه داد و گفت: البته این معضل دیگری هم وجود دارد که وقتی روزی ده هزار بازدیدکننده از تخت‌جمشید بازدید می‌کنند، چرا درآمد حاصله، صرف حفاظت از آن نمی‌شود.
استاد دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: از دوازده میلیارد تومانی که درآمد این کنسرت بود، اگر هزینه‌ها را کم کنند، از مابقی سود خالصی که می‌ماند، حداقل پنجاه درصد آن باید به تخت‌جمشید تعلق بگیرد و صَرف حفاظت از این محوطه باستانی شود.
تخت‌جمشید نیاز به معرفی ندارد!
این استاد باستان‌شناسی افزود: این، برگزارکنندگان کنسرت بودند که از شهرت تخت‌جمشید استفاده کردند، نه برعکس. تخت‌جمشید نیاز به معرفی ندارد. آن یک میلیارد هم که می‌گویید کمک می‌کنید، پیشکش خودتان، تخت‌جمشید نیازی به صدقه ندارد، ارزش تخت‌جمشید خیلی بیشتر از این است.
کامیار عبدی اظهار داشت: اگر نصف درآمد کنسرت‌های برج میلاد، به خود برج میلاد می‌رسد، چرا نباید نصف درآمد کنسرت اخیر به تخت‌جمشید برسد؟ خصوصا در این وضعیت بحرانی که فرونشست، کمبود بودجه و سایر عوامل، این محوطه را تهدید می‌کند.
اما و اگرهای قرارداد
این باستان‌شناس افزود: قراردادی که برای اجرای این کنسرت امضا شده، بین برگزارکننده و خود پایگاه تخت‌جمشید نبوده، بلکه با میراث فرهنگی استان فارس امضا شده است.
او ادامه داد: از این یک میلیارد تومان، اگر خوش‌بینانه بگویم، شاید صدمیلیون تومان به خود تخت‌جمشید اختصاص پیدا کند، خود یک میلیارد هم به نسبت هزینه‌های تخت‌جمشید رقمی ناچیز است چه رسد به صد میلیون تومان، که دردی از تخت‌جمشید دوا نمی‌کند.
وی تصریح کرد: از سال ۱۳۶۷ که من وارد رشته باستان‌شناسی شدم، این بحث مطرح بود که مدیریت تخت‌جمشید هیئت امنایی شود که هیچ وقت محقق نشد.
واریز درآمد بلیت‌فروشی به خزانه
این مدرس دانشگاه با انتقاد از وضعیت موجود ادامه داد: درآمد بلیت‌فروشی تخت‌جمشید به جیب تخت‌جمشید نمی‌رود، بلکه به حساب خزانه واریز می‌شود و اول سال مالی بعد، دولت بخشی از این درآمد را به وزارت میراث فرهنگی می‌دهد و درصد کمی از آن به تخت‌جمشید می‌رسد.
عبدی اظهار داشت: دشواری‌های مالی در سال‌های اخیر باعث شده بود که یک بانک را به عنوان حامی مالی وارد تخت‌جمشید کنند و لباس همه پرسنل و راهنمایان تبدیل به تبلیغات آن بانک شده بود که صورت بسیار ناموجهی برای کشور داشت.
او در انتها خاطر نشان کرد: من با برگزاری کنسرت و رویدادهای فرهنگی در محوطه‌های باستانی مخالف نیستم، اما باید شأن و منزلت آثار باستانی حفظ شود و در عین حال از این عوام فریبی‌های موجود که مثلا کنسرت برای معرفی تخت‌جمشید است هم اجتناب شود، همچنین نیمی از درآمد این رویدادهای فرهنگی باید صرف حفاظت از بنا و محوطه شود.
