به گزارش روابط عمومی صندوق توسعه و احیا، مدیر کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان، درباره وضعیت فعلی خانه تاریخی زعیم ابویی زاهدان گفت: درگذشته، واگذاری خانه ابویی به بهره‌بردار با قیود و شرایطی که مرتبط با خانه خلاق و حوزه صنایع دستی است، انجام شده است.
او اضافه کرد: از سال ۱۴۰۰، فرآیند واگذاری و احیای این بنا طول کشیده است و قصد تسریع این روند را به کمک صندوق احیا داریم. البته زاهدان تنها به زعیم ابویی شناخته نمی‌شود، بلکه به زهد و پایتخت وحدت اسلامی شناخته می‌شود و نماد وحدت در کشور است.
واگذاری خانه زعیم ابویی به بخش خصوصی برای مرمت و احیا
وی افزود: سعی داریم تا با نهایی شدن واگذاری بنا به بخش خصوصی، بتوانیم هنر صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان را در بخشی از خانه زعیم ابویی به معرض نمایش بگذاریم. طی قرارداد منعقد شده، بهره‌بردار موظف است تا بخشی از عملیات مرمت و احیای این بنا را متناسب با اجاره پیش‌بینی‌شده انجام دهد.
حواشی واگذاری بنای ۹۰ ساله زاهدان
طهرانی‌مقدم به مشکلات و حاشیه‌های واگذاری خانه زعیم ابویی اشاره کرد و ادامه داد: افرادی قبل از شروع فرآیند واگذاری به بهره‌بردار، در این بنا سکونت داشتند. اما الان، تخلیه به‌طور کامل انجام شده است. همچنین برای این ملک، کمیته نفایس نیز برگزار نشده است.
وی خاطر نشان کرد: قیمت پیشنهادی بالاتری نیز در مزایده، برای مشارکت در مرمت و احیای این بنا وجود داشت، اما طبق اهلیت‌شناسی انجام شده توسط مسئولان وقت میراث فرهنگی، این بنا به فرد دیگری واگذار شده است که قیمت پیشنهادی پایین‌تری ارائه کرده بود.
او افزود: معتقدم قیمت واگذاری این بنا نسبتا پایین است، چرا که این بنا، در قطب اقتصادی شهر زاهدان، در خیابان شریعتی واقع شده است و می‌توانست با قیمت بالاتری نیز واگذار شود. اما چون مراحل قانونی واگذاری بنا در گذشته انجام شده، نمی‌توان برای این مساله، راهکار جدیدی ارائه داد. امیدواریم این سرمایه‌گذار، در مرمت و احیای بنا و نمایش فرهنگ گذشته آن منطقه، عملکرد درخوری داشته باشد.
نقش محوری استان‌ها در فرآیند واگذاری بناها؛ رویکرد جدید صندوق توسعه و احیا
این مقام مسئول وزارت میراث فرهنگی، تصریح کرد: طی جلسه‌ای که با دکتر طلایی، مدیرعامل صندوق و احیا داشتیم، پی بردیم که در رویکرد جدید صندوق، خود استان مبدا، نقش اصلی را در فرآیند واگذاری بنا دارد و اعمال نظر استان، یکی از ملاک‌های واگذاری بناهاست. ما در استان نیز کمیته‌ای تخصصی از کارشناسان میراث فرهنگی و بناهای تاریخی تشکیل دادیم و در حال بررسی هفده بنای مدنظر، برای ارائه یک بسته پیشنهادی کامل از بناهای استان، برای برگزاری مزایده مشارکت در مرمت و احیا هستیم.
او ادامه داد: امیدواریم این همکاری میان صندوق توسعه و احیا و اداره کل میراث فرهنگی استان ادامه داشته باشد و با برگزاری مزایده و جذب مشارکت مردمی در مرمت و احیای بناهای تاریخی، هزینه‌های مرمت و نگهداری بنا برای اداره کل میراث فرهنگی استان نیز کاهش یابد.
توسعه صنایع دستی؛ کلید تحول سیستان و بلوچستان
طهرانی‌مقدم با تاکید بر اهمیت توسعه صنایع دستی در این استان، بیان کرد: یکی از مصوبه‌های رهبر معظم انقلاب طی سفری که در دهه هشتاد به استان سیستان و بلوچستان داشتند، مربوط به توسعه و حمایت از صنایع دستی است. امروز، نسخه شفابخش و نجات‌بخش منطقه، توسعه و حمایت از صنایع دستی و گردشگری است که می‌تواند این منطقه را متحول کند.
این مقام مسئول اظهار کرد: ما بازارچه تخصصی برای فروش صنایع دستی نداریم و یکی از موضوعاتی که در واگذاری بناها بر آن تاکید داریم، حمایت از صنایع دستی و صنعتگران ماست. ما به غرفه‌هایی که بتواند به‌طور تخصصی، هنر دست مردمان استان را به نمایش گذاشته و به بازار فروش برساند، نیاز داریم. چرا که تولید محصول بدون فروش، فایده چندانی نداشته و زمانی تولید ما قابل ارزیابی است که سهمی از فروش داشته باشد.
سیستان و بلوچستان، استانی مملو از جاذبه‌های ملی و جهانی
مدیر کل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان درباره توانمندی‌های استان در صنعت گردشگری، شرح داد: آثار تاریخی در منطقه حوض‌دار، شهرسوخته، قلعه سب و… نیز در استان وجود دارند که همه این موارد، نماد فرهنگ و اصالت استان ماست. ما در هرجای استان که جاذبه گردشگری داریم، صنعت‌گرانی از مردم نیز داریم که در حوزه صنایع دستی فعال‌اند.
او افزود: دو شهر ملی به نام‌های شهر ملی سوزن‌دوزی (ایران‌شهر) و شهر ملی خامه‌دوزی (ادیمی) نیز داریم که به ثبت رسیده است. روستای جهانی کلپورگان و روستای ملی تنگ‌سرحه در نیک‌شهر را به عنوان روستای ملی حصیربافی نیز داریم.
طهرانی‌مقدم ادامه داد: هر کدام از این میراث ارزشمند که پراکندگی خوبی نیز در استان دارند، می‌توانند به شرط حمایت، موجب رونق اقتصادی بشوند همچنین پرونده های چند شهر دیگر در حال تکمیل به جت ثبت می باشد.
طهرانی‌مقدم درباره ضعف های استان سیستان و بلوچستان در حوزه گردشگری، اذعان داشت: ضعف‌های زیرساختی در این استان وجود دارد و لازمه رفع این ضعف‌ها، نگاه ویژه مسئولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سایر وزارتخانه های مرتبط به این حوزه در استان است. از مهم‌ترین مواردی که برای صنعت گردشگری نیاز داریم، توسعه زیرساختی است.
او خاطر نشان کرد: مناطق ساحلی اعم از سواحل مکران نیاز به نگاه ویژه مسئولان و دستگاه‌های مربوطه دارد. البته رویکرد دکتر کرمی، استاندار محترم سیستان و بلوچستان، نسبت به گردشگری، رویکردی توسعه محور است. به‌طور مثال، استاندار محترم تصریح کردند که تفتان باید قطب گردشگری استان باشد و این حاکی از توجه و نگاه ویژه ایشان به جاذبه‌های طبیعی و صنعت گردشگری است.
تاثیر شرایط اقلیمی بر گردشگری در استان سیستان و بلوچستان
طهرانی‌مقدم درباره تاثیرات شرایط اقلیمی بر صنعت گردشگری در این استان، توضیح داد: شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه سیستان و خشکسالی، ممکن است بر این صنعت تاثیر بگذارد اما حوزه صنایع دستی می‌تواند ماندگار باشد و نقش موثری ایفا کند و البته این موضوع در بخش بومگردی ما تاثیری چندانی نداشته است.
او ادامه داد: در بخش‌هایی از مناطق استان که دچار ریزگردها هستند، از رونق گردشگری کاسته شده است اما توجه سرمایه‌گذارانی که عِرق این مناطق را دارند، همچنان پابرجاست و موافقت اصولی برای بومگردی و اقامتگاه‌های گردشگری همچنان صادر می‌شود و عِرق سیستانی‌ها به منطقه، موجب شده تا حوزه گردشگری دچار مشکل جدی نشود؛ و ما هم به دنبال تقویت این حوزه در سراسر استان هستیم.
اخبار زرد، علت نگاه منفی برخی از مردم به این استان
مدیر کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان درباره مسائل امنیتی این استان، تصریح کرد: سیستان و بلوچستان از بسیاری از استان‌ها از لحاظ امنیتی، در سطح بالاتری است. آنچه که موجب حاشیه‌هایی شده، ضریب دادن رسانه‌ها به اخبار امنیتی است و اخبار زرد پژواک‌شده از استان، مسبب نگاه و باور منفی برخی از مردم به این استان شده است.
وی اذعان کرد: هم‌اکنون، با حضور و توجه دستگاه‌های امنیتی و فرهنگی، امنیت کامل برای مردم و سرمایه‌گذاران در این استان فراهم است. ضعف اصلی ما در استان سیستان و بلوچستان، در معرفی این استان و ظرفیت‌های بی‌نظیر آن به جامعه است که در مقایسه با اخبار منفی منتشرشده درباره استان، ناچیز بوده است.
او اضافه کرد: نگاهی به استان سیستان و بلوچستان وجود دارد مبنی بر اینکه این استان، استان محرومی است. ما این نوع نگاه را قبول نداریم و معتقدیم اتفاقات و خبرهایی که از این استان در رسانه ها منعکس شده، نقش مهمی در شکل‌گیری این نوع باورها دارد و موجب شده تا سرمایه‌گذاران نیز، به این منطقه ورود نکنند. در صورتی‌که مردم استان ما، از اصیل‌ترین، مهربان‌ترین و میهمان‌‌نوازترین مردمان کشورمان هستند.
سیستان و بلوچستان؛ فاخر در تنوع گردشگری
این مقام مسئول وزارت میراث فرهنگی، بیان کرد: ما در استان، متناسب با هر بازه زمانی، گردشگری متفاوتی داریم. دروازه شرقی گردشگری مذهبی در ایران، سیستان و بلوچستان است. میرجاوه و ریمدان، دروازه ورود زائران پاکستانی است که برای مراسم اربعین به سمت عراق سفر می‌کنند. گردشگران خارجی نیز به ابنیه تاریخی جهانی و ملی ثبت شده ما، توجه دارند. گردشگری ورزشی در بیابان لوت و سواحل مکران و گردشگری درمانی و سلامت در کوه گل‌فشان چابهار برای و همچنین شن درمانی نیز وجود دارد که می‌تواند با توجه ویژه، به رونق دوچندان برسد.
طهرانی‌مقدم اضافه کرد: داستان‌ها و افسانه‌های اساطیری نیز که افراد محلی تعریف می‌کنند و بین مردم ما رواج دارد، می‌تواند به گردشگری ماجراجویی نیز کمک کند. ظرفیت گردشگری کشاورزی هم با وجود مناطقی که محصولات ویژه‌ای دارند، در این استان وجود دارد. مثل کاشت و تولید موز در زرآباد، پاپایا در سرباز و انبه در نیک‌شهر و محصولات گرمسیری؛ با این وجود برگزاری رویدادهای فرهنگی در حوزه گردشگری در این مناطق نیز در دستور کار ما قرار دارد.
مشکلات زیرساختی؛ گریبان‌گیر رونق گردشگری در سیستان و بلوچستان
مدیر کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان در انتها با اشاره به مشکلات زیرساختی این استان، اذعان کرد: اولویت مهم دیگر استان سیستان و بلوچستان، احیا و بهسازی و ایجاد زیرساخت‌های بهداشتی در محور‌های مواصلاتی و مقاصد گردشگری استان است که مورد تاکید مهندس ضرغامی، وزیر محترم میراث فرهنگی، گردشگری صنایع دستی است.
او ادامه داد: ۵۷ منطقه نمونه و ۵۲ روستای هدف گردشگری به عنوان مقصد گردشگری در استان داریم که اگر به آن‌ها توجه نشود، در خدمات‌دهی به گردشگران با مشکل روبرو می‌شویم که در همین رابطه، جلسات متعددی برای رفع و پیگیری این موضوعات در سطح استان برگزار شده که امیدواریم نتایج مطلوبی حاصل شود.
لازم به ذکر است به دنبال تکمیل مراحل واگذاری خانه تاریخی زعیم ابویی در استان سیستان و بلوچستان و مسائل مربوط به سایر بناهای تاریخی این استان، جلسه مشترکی در روز یکشنبه ۲۱ آبان‌ماه ۱۴۰۲، با حضور شهاب طلایی، مدیر عامل صندوق توسعه و احیا و محمد هادی طهرانی‌مقدم، مدیر کل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، در دفتر مدیر کل صندوق توسعه و احیا در عمارت مسعودیه برگزار شد.
